Pebre-d'ase
Satureja montana
Lamiaceae Labiaceae
Àutri noum : Pebre-d'ai, Isop.
Noms en français : Sarriette des montagnes, Sarriette vivace.
Descripcioun :Lou pebre-d'ai es uno planto redoulènto bèn couneigudo de nòsti mountagno. Trachis souvènt en gròssi mato denso de flour blanco à roso. Flouris pulèu à la fin de l'estiéu.
Usanço :Es proun couneigu "pèr n'en perfuma lei toumo" (O. Madon, op.cit. p.153) o lou boudin. Se fai uno meno de soupo, la "soupo dóu pastre" pèr li proublèmo de digestioun o d'estoumac : "Fasès bouli coume uno infusioun voste pebre-d'ase dins la casseirolo, pièi quant a bouli, arrestas lou fiò, levas voste pebre-d'ase, ié metès la pasta, pièi la pasta pren aquéu perfum" ib. Ei couneigu tambèn pèr èstre acalourant.
Port : Pichoto planto lignouso
Taio : Pancaro entresigna
Fueio : óupousado
Tipe bioulougico : Camefite
Cicle bioulougico : Planto renadivo
Gènre : Satureja
Famiho : Lamiaceae
Famiho classico : Labiaceae
Ordre : Lamiales
Coulour de la flour :
Blanco
Petalo : irreguliero
Ø (o loungour) flour : Pancaro entresigna
Flourido :
Estiéu
Sòu : Ca
Autour basso e auto :
Pancaro entresigna
Aparado : Noun
Juliet à setèmbre
Liò : Tepiero seco
- Relarg à jóuinis aubret
- Ribo d'aigo
- Roucas
Estànci : Mesoumediterran à Mountagnard
Couroulougi :
Pancaro entresigna
Ref. sc. : Satureja montana L., 1753
Cerfuei(-bourrihu)
Chaerophyllum hirsutum
Apiaceae Umbelliferae
Autre noum : Cerfuei(-d'aigo).
Noms en français : Cerfeuil hirsute, Grand cerfeuil d'eau.
Descripcioun :Lou cerfuei-bourrihu trachis dins li relarg bagna de mountagno. Au contro dis Anthriscus, li petalo soun eici escavado. Coume soun cousin, Chaerophyllum villarsii, a li petalo ciliado e li tijo pas tacado. Soun souvènt counfoundu. En deforo dóu relarg, fau bèn regarda li fueio que soun eici en formo de triangle emé li tres proumiéri divisioun de la memo taio, e li fru que soun long, prim, plat e acaba pèr lis estile en V. Pensa de bèn coumpara emé lis àutri Chaerophyllum pèr pas s'engana.
Usanço :Li racino dóu cerfuei-bourrihu soun bessai manjadisso, mai rèn èi segur. Escriéure au site se n'en sabès mai.
Port : Grando erbo
Taio : 30 à 140 cm
Fueio : coumpausado
Tipe bioulougico : Emicriptoufite
Cicle bioulougico : Planto renadivo
Gènre : Chaerophyllum
Famiho : Apiaceae
Famiho classico : Umbelliferae
Ordre : Apiales
Coulour de la flour :
Blanco
Petalo : 5
Ø (o loungour) enflourejado : 4 à 6 cm
Flourido : Printèms
- Estiéu
Sòu : Ca
Autour basso e auto : 200 à 2300 m
Aparado : Noun
Jun à avoust
Liò : Palun tourbous
- Gaudre
- Ribiero
- Bos umide
Estànci : Mountagnard à Subaupen
Couroulougi : Ouroufito-Éuropenco
Ref. sc. : Chaerophyllum hirsutum L., 1753